In 2019 zijn in Zuid-Holland en Westelijk Noord-Brabant 34 territoria vastgesteld. Bij 5 territoria is niet gebroed of is het onbekend of er echt is gebroed. Van de resterende 29 broedsels zijn er 5 mislukt en dus bleven er 24 succesvolle nesten over.
Slechtvalken in Zuid-Holland 2019
Die 24 geslaagde nesten leverden 63 uitgevlogen jongen op waarvan er 55 zijn geringd. Van die 55 jongen is het geslacht bepaald: 20 vrouwen (36%) en 35 mannen (64%).
Het gemiddeld legbegin was 12 maart en varieerde van 1 maart tot 31 maart (n=20). Gemiddeld aantal uitgevlogen jongen per geslaagd nest is 2,6 tegenover 2,9 in 2018. De gemiddelde legselgrootte is 3,3 (n=15).
Overall dus een iets minder jaar voor de slechtvalken: aantal broedpogingen, jongen per geslaagd nest en dergelijke waren allemaal iets lager dan vorig jaar. Wat vooral opviel was het grote aandeel jongemannen (64%) en dat er vroeg werd gestart: Het gemiddelde legbegin over de laatste 5 jaar was gemiddeld 17 maart (15/3 -19/3) en dit jaar dus 12 maart.
Ook dit jaar werd er weer gevochten: op 16 april werd er een gewonde slechtvalkvrouw (met een broedvlek !) vanuit Papendrecht binnengebracht in de Vogelklas Karel Schot. Die vindplaats in Papendrecht is vlakbij een bekend broedlocatie nabij de Merwedebrug, gezien de broedvlek en de datum had ze waarschijnlijk eieren of hele kleine jongen: dit broedsel is dus helaas verloren gegaan. Na herstel is deze 9-jarige dame (in 2010 als nestjong geringd in Velzen) op 5 mei in de Hoeksche Waard losgelaten. Ze is onder andere op 12 mei en 24 augustus weer op de broedlocatie gezien.
20 april 2019 Helaas heeft deze dame het einde van het
broedseizoen dus niet gehaald (Waalhaven)
Volgend jaar dan maar weer ?
In de Waalhaven liep het allemaal nog slechter af. Het slechtvalkpaar aldaar had 4 jongen die eigenlijk al bijna op uitvliegleeftijd waren toen het vrouwtje daar dood is gevonden. Ook hier wezen de verwondingen op een gevecht. Op de foto hiernaast het vrouwtje in betere tijden, rechts zijn de jongen en een ei zichtbaar. Soms wil het mannetje dan nog wel eens alleen door gaan met voeren, maar klaarblijkelijk niet in dit geval en dan rest de jongen niets anders dan (door de honger gedreven) maar proberen uit te vliegen. 2 van die jongen zijn gevonden en kwamen in de Vogelklas terecht en een 3e hebben wij van de toren afgehaald. Alle 3 de jongen waren vermagerd en verzwakt en wogen nog maar de helft van wat ze eigenlijk behoorden te wegen.
2 jongen hebben het overleefd en zijn ondertussen vrijgelaten het 3e jong heeft het niet gehaald. Het vierde jong is na het ringen nooit meer gezien.
Ook zijn er altijd wel een aantal territoria waar om onduidelijke redenen een broedseizoen ineens "niets" gebeurd, waarschijnlijk heeft ook dat te maken met verstoring van indringers. Zo is er om onduidelijke redenen dit jaar geen broedpoging geweest bij Meneba, maar in ieder geval is dat mannetje (herkend obv kleurring) gefotografeerd vlakbij de nestplek van het Erasmus 2Km verderop. Of hij aldaar deel was van het broedkoppel is waarschijnlijk, maar niet met zekerheid te zeggen: in ieder geval is er daar 1 jong succesvol uitgevlogen, zij het ook hier weer met hulp van de Vogelklas. Dit jong is een maand later weer in Werkendam teruggezien.
Ook van de D'arcyweg, Europoort is een jonge slechtvalk binnen gebracht in de Vogelklas. Omdat de jonge valk eigenlijk niets mankeerde en er nog steeds oudervogels rondvlogen is dit jong een week later (en dus een week vliegvaardiger) weer losgelaten.
10 mei 2019 1 verlaten ei in een stalen H-bint
(Heerema,Zwijndrecht)
In de Stormpolder in Krimpen is het niet geheel duidelijk: de keer dat de nestkast is bekeken was hij leeg maar er waren daar meerdere valken (meer dan 2) en er zijn ook paringen gezien. Ook later zijn er geen tekenen van jongen gezien.
Bij Heerema in Zwijndrecht was er ook sprake van een extra valk, maar hier ging het om een valkeniers vogel, waarschijnlijk dezelfde valk als ik zelf in Puttershoek al eens oog-in-oog heb gestaan. Ook hier mislukte het broedsel: in de stalen binten lag 1 ei.
De nieuwe kast in de kerktoren van Alphen (NB) is niet gebroed, dat wil zeggen: niet door een slechtvalk. Bij inspectie na het broedseizoen vonden we de overblijfselen van een geslaagd duivennest ! #LivingOnTheEdge
De nestkast op de toren van het Neherpark in Leidschendam is verplaatst naar een betere plek en resulteerde gelijk het uitvliegen van 3 jongen en daarmee het eerste geslaagde broedsel voor het broedkoppel in deze samenstelling.
Uit Zevenhuizen en Sprang-Capelle kwamen meldingen van een broedgeval in een hoogspanningsmast. Zevenhuizen mislukte, in Sprang-Capelle vlogen 2 jongen uit.
Alle drie de "vaste" Slechtvalk paren van de Hoeksche Waard waren dit jaar succesvol. Het westelijke paar bracht 2 jongemannen groot, het Haringvlietbrug-paar ook 2 jongen: een jongedame en een jongeman. Het oostelijke territorium bracht, na een jaar over te hebben geslagen, 3 jongen: 2 jongemannen en een jongdame.
Slechtvalken ZH + west NB 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 Aantal territoria 34 36 35 32 27 25 22 - broedpogingen 29 (100%) 30 (100%) 31 28 21 20 20 - geslaagd 24 (83%) 25 (83%) 26 (84%) 22 (79%) 16 (76%) 17 (85%) 17 (85%) - mislukt 5 (17%) 5 (17%) 5 (16%) 6 (21%) 5 (24%) 3 (15%) 3 (15%) Legselgrootte gemiddeld 3,3 (n=15) 3,5 (n=17) 3,3 (n=15) 3,5 (n=13) 3,9 (n=11) 3,8 (n=14) 3,4 (n=14) Uitgevlogen jongen 63 76 72 51 43 42 44 - geringd 55 (100%) 60 (100%) 57 41 37 38 39 - jongedames 20 (36%) 25 (42%) 29 (51%) 18 (44%) 16 (43%) 19 (47%) 24 (62%) - jongemannen 35 (64%) 35 (58%) 28 (49%) 23 (56%) 21 (57%) 21 (53%) 15 (38%) - jongen per geslaagd nest 2,6 2,8 2,7 2,4 2,7 2,5 2,6 Legbegin 1/3 - 31/3 2/3 - 23/4 2/3 - 13/4 3/3 - 20/4 2/3 - 31/3 2/3 - 4/4 7/3 - 21/4 - gemiddeld 12/3 19/3 18/3 19/3 17/3 15/3 24/3
Met dank aan: Ad Kivits (Essent), Andre de Baerdemaeker (BSR), Arend Lagrouw, Bas Kessels (Shell), Ben Vink (IHC), Arie Kwakernaak (NestkastLive.nl), Bart Pluijmers (Heerema), Bart Vastenhouw (TU-Delft), Chiel Camping (RWE), Ed Langbroek (Meneba), Els Marijs, Ferry van Stralen (Gunvor), Fons Bongers, Garry Bakker (BSR), Guido Aijkens, Hans Gebuis, Harrie Timmermans, Hans vd Langekruis, Henk Baas (Gem. Zoetermeer), Henno MacDaniel (Tennet), Johan Quist (Bethlehemkerk), Joost van Wingerden, Karl Anker, Laurens vd Wind, Leonard Kasteleyn, Melis Visser (Lyondell Bassell), Marcel van Eijl (Uniper), Marco Coenradi, Martin Prins (RWE), Marco Vriens, Mark van der Zijden, Nico Haanappel (Vliegasunie), Patrick den Ridder (Cargill), Peter Bultena (Uniper), Peter van Geneijgen (WSN), Renske van de Wetering (Uniper), Rian Willemen (RWE), Ronald in't Veld (SBB), Samantha Koch, Sander Elzerman, Sander Thuis, Teun Schoemaker, Thea van Gogh, Ton Snijders (Uniper), Winfried van Meerendonk, Yvonne v/d Maat, de dierenambulances, de vogelasielen en de terrein eigenaren.
31 mei 2018: Gezellig op bezoek tussen de jongen
26 april 2019: Foto's nemen door klein gaatjes in de nestkast blijft erg leuk ! Maar ze hebben eigenlijk altijd wel door dat er iets gebeurd.
26 april 2019: Slechtvalk vrouw X8 vanaf de achterzijde van de kast
(Ik val in herhaling)
In de kast: 3 jongen van 14 dagen oud...
20 april 2019: Foto's nemen door klein gaatjes in de nestkast blijft erg leuk ! Maar ze hebben eigenlijk altijd wel door dat er iets gebeurd.
20 april 2019: Cellnex mediatoren, Goes
Even later blijkt de ongeringde dame hier op 3 kleine jongen en 1 piepend ei te zitten...
26 januari 2019: In Alphen (NB) hebben we een voor ons nieuw type nestkast toegepast: de kast bestaat uit 2 aparte delen, beiden uitgevoerd in leigrijs trespa.
26 januari 2019: De nestkast in opbouw. Foto's: Sander Thuis
Aan de buitenkant een dakkapel. In de binnenkant zit een ter plaatste pasgemaakte binnenbak die meerdere functies vervult: nestbak, afwateringsbak en landingsrooster. In verband met het aanzienlijke gewicht aan grind staat de binnenbak op een houten standaard.
In het verleden heeft hier op deze kerktoren al eens een slechtvalk succesvol gebroed. De laatste tijd worden daar minimaal 3 valken gezien: 2 Belgische adulten en een onbekende juveniele valk. Eens kijken wat zij van deze constructie vinden.....
De kast is een co-productie van Joost van Wingerden, Harrie Timmermans, Hans van Loon, Sander Thuis, Yvonne van der Maat en Martin Mollet. Met dank aan de Koster en de gemeente Alphen-Chaam.
30 november 2018:
30 november 2018: De nestkast is op hoogte. Foto: Chiel Camping
Het is nog 2018 maar de voorbereidingen voor het broedseizoen van 2019 zijn al in volle gang. De oude multiplex nestkast op de koeltoren van de Essent centrale in Moerdijk is dringend aan vervanging toe en is vandaag vervangen door een trespa kast.
De kast is net omhoog gebracht en zal, net zoals de oude kast, op het rechter bordes worden geplaatst.
Sander Thuis bouwde de kast.
Websites over deze slechtvalken:
Alphen aan de Rijn, Alticom Mediatoren [Cam]
Delft, TU Bouwkunde [Cam]
Den Haag, Bethlehemkerk [Cam]
Leiden, EON centrale [Cam] (werkt wel in Chrome, niet in IE)
Den Haag, "Parkstraatkerk" [Site]
Rijswijk, Oude stadhuis [Site] , [Cam]
Waarneming.nl: Slechtvalken 2019
Fora: Slechtvalkenforum Piet , Slechtvalkenforum Coriena
