Resultaten van de roofvogel inventarisatie 2022
Ook 2022 was geen bijzonder goed jaar voor de roofvogels in de Hoeksche Waard.
Het jaar begon het al met een flinke domper: op 15 januari werd Buizerdman 6.133.169 dood gevonden. Hij was al jaren de vaste territoriumhouder van de Oud-Bonaventurasedijk en werd dood gevonden in het bos bij de Boendersweg. Veel mensen kenden hem misschien zonder het te weten: het was de buizerd die vaak was te zien op de lantaarnpalen langs de N491, oftewel de Trambaan naar Strijen. Al jaren gepaard met dezelfde ongeringde lichte buizerdvrouw waren ze samen verantwoordelijk voor veel succesvolle (en grote) broedsels langs de Oud-Bona’dijk. Al jaren, want deze buizerd was door Ronald en mij in 2007 geringd als nestjong nabij de suikerfabriek in Puttershoek en was dus ruim 14 jaar oud. Via de Vogelklas is deze buizerd getest en hij bleek geveld te zijn door vogelgriep. Roofvogels kijken is niet altijd leuk.
20 juli 2021: Drie pas uitgevlogen jongen van de buizerdman van de Bona-dijk
En dat zette een beetje de trend voor de rest van het jaar: in de eerste 3 maanden kwamen er meldingen van 14 dode Slechtvalken in Zuid-Holland, normaal gesproken zouden dat er 0 tot 2 per maand zijn. Dit zullen ook zeker niet allemaal vogelgriep slachtoffers zijn, maar de stijging geeft wel te denken. En niet alleen roofvogels, maar ook vele andere soorten werden soms zwaar getroffen door de vogelgriep.
Ook in het broedseizoen zagen we een aantal vaste territoria die ineens niet meer bezet waren. Ook hier: niet noodzakelijk vogelgriep, maar toch
Meest opvallend was wel het beeld bij de slechtvalken in de Hoeksche Waard: alle drie de bekende vaste territoria bleven leeg: alle slechtvalken leken verdwenen. Pas later in het broedseizoen werd er 1 bezet nest gemeld aan de Stougjesdijk. Gelukkig vlogen daar 2 jongen uit.
Bruine kiekendieven zijn weer op de “gewone” manier geteld, dus niet meer door de gehele vogelgroep zoals vorig jaar. Die cijfers vallen dus weer lager uit en zijn daarmee niet te vergelijken met elkaar.
De Torenvalken deden het niet slecht: ongeveer evenveel broedpogingen als vorig jaar, maar minder mislukkingen en met gemiddeld meer jongen per geslaagd nest. Grappig was dat één van de torenvalk koppels ervoor koos om een kerkuilenkast te gebruiken en dat terwijl er ook een torenvalkkast in de tuin staat: met dank aan de Werkgroep Uilen !
17 juni 2022: 5 jonge Torenvalken (en 4 veldmuizen) in een kerkuilenkast
Ook van Havik en Sperwer werden minder nesten gevonden. Dit is waarschijnlijk deels een waarnemingseffect omdat bij de kleine aantallen nesten die wij van die twee soorten vinden, het missen van 2 nesten van grote invloed is op het beeld in de tabel.
22 april 2022: Havik op een veel te klein nest: zelfs de borstveren hangen buiten het nest
Bij nieuw territorium nabij de Heinenoord deed een Havik een poging in een klein nestje, van slechte kwaliteit. De broedende havik stak aan alle kanten over de nestrand uit. Dat nestje stortte dan ook al snel naar beneden en minimaal 1 ei kwam daarbij op de grond terecht: mislukt dus. Op zich wel o pmerkelijk want haviken zijn over het algemeen juist bouwers van fikse stevige nesten.
Ook uit andere gebieden in Nederland kwamen geluiden dat de haviken een matig jaar hadden.
12 augustus 2022: Boomvalkjes in noodnest
Bij de Zeearend van de Korendijkse Slikken vloog ook dit jaar weer 1 jong uit.
De Boomvalk cijfers zijn inclusief 1 nest bij de Zevenhuizerplassen. De jongen daarvan zijn een week te vroeg op de grond terechtgekomen het nest was te hoog en te gevaarlijk om de jongen terug te zetten. Daarom is er gekozen om een kunstnest op te hangen en de jongen daarin terug te plaatsen en vervolgens in de gaten te houden of de ouders er nog bijkwamen. Dat gebeurde gelukkig en alles liep zo goed als we konden wensen: anderhalve week later werd er op 1Km afstand van het nest een gekleurringde jonge boomvalk gezien!
Zoals elk jaar was de bulk van de gevonden nesten weer van Buizerds. Er werden wat minder actieve territoria vastgesteld, maar ook wat minder mislukkingen en het aantal jongen per geslaagd nest was een fractie beter dan vorig jaar dus leverde 2022 ook weer aardig wat jongen op.
Nabij het Stedin gebouw aan de Reedijk, Heinenoord werd dit jaar een nieuw pand gebouwd, daarmee werd effectief een buizerdnest klem gezet tussen bestaande bebouwing en nieuwbouwwerkzaamheden. Wonderbaarlijk genoeg ging dit goed en vlogen er 2 jongen uit.
Aan de Boomdijk, Klaaswaal werd een jong met "Pinching-off" syndroom op een nest aangetroffen: een veerafwijking aan vleugel- en staartpennen waarbij (een deel van) de veren niet goed groeien. Helaas werd dit te laat op een foto geconstateerd, waardoor niet bekend is hoe het met het jong is afgelopen. Maar dit jong is feitelijk ten dode opgeschreven: het is een blijvend probleem en ze kunnen er nooit mee vliegen. De oorzaak van dit veerprobleem is onbekend. Zie foto op de volgende bladzijde.
15 juni 2022: jonge buizerd met veergroei-stoornis, hier zichtbaar aan de rechtervleugel
Misschien herinnert u zich de hoge temperaturen van deze zomer nog wel er was zelfs één zaterdag waar de temperatuur bijna opliep tot 40°C ! Meestal liggen boomnesten nog enigszins in de schaduw maar dat gold niet voor een buizerd nest dat bovenop een elzenhaag van een boomgaard in Klaaswaal was gebouwd: vrijwel geen enkele schaduw om in te schuilen. Een controle vlucht met een drone leerde dat alle jongen het gelukkig hadden overleeft.
2 juli 2022: 3 jonge buizerds van bijna 6 weken, klaar om uit te vliegen
Al met al een wat minder jaar met een gespannen toekomstverwachting: hoe gaat de vogelgriep zich ontwikkelen en hoe gaan de populaties zich ontwikkelen onder de toenemende dreiging van vogelgriep? En dat geldt niet alleen voor roofvogels!
De cijfers voor 2022:
Van niet alle nesten is precies bekend of ze zijn geslaagd of mislukt. Daardoor is het mogelijk dat er bijvoorbeeld 10 broedpogingen zijn met 5 geslaagde en 2 mislukte pogingen. Van de overige 3 broedpogingen is dus niet (met zekerheid) bekend hoe het is afgelopen.
Oost 2021 Actieve Territoria Succesvolle Paren Mislukt Aantal Jongen Gem. Aantal Jongen Jaar 2022 2021 2022 2021 2022 2021 2022 2021 2022 2021 Buizerd 56 61 31 35 10 13 57 63 2,0 1,9 Havik 10 13 4 7 3 2 9 12 2,3 1,7 Slechtvalk 0 3 0 2 - 1 0 4 - 2,0 Sperwer 6 8 3 3 0 3 11 9 3,7 3,x Torenvalk 19 20 18 14 1 4 78 53 4,3 3,8 Buine Kiekendief 10 37 3 21 0 0 7 30 3,5 1,9 Boomvalk 5 3 4 2 0 0 8 3 2,0 - Totaal 106 145 63 84 14 23 170 174 - -
West 2021 Actieve Territoria Succesvolle Paren Mislukt Aantal Jongen Gem. Aantal Jongen Jaar 2022 2021 2022 2021 2022 2021 2022 2021 2022 2021 Buizerd 17 19 7 9 1 6 15 15 2,1 1,7 Havik 4 4 2 2 2 1 7 5 3,5 2,5 Slechtvalk 1 1 1 0 0 1 2 0 2,0 - Sperwer 3 1 0 0 1 1 0 0 - Torenvalk 4 6 4 4 0 0 19 16 4 Buine Kiekendief 6 15 4 6 0 0 4 9 4,8 1,8 Boomvalk 0 0 0 0 0 2,0 - Zeearend 1 1 1 1 0 0 1 2 - Totaal 35 47 19 22 4 9 48 47 -
Jaarlijks gaan de onderzoeksresultaten in de vorm van zgn. nestkaarten naar de WRN en SOVON. Dit jaar kwamen er meer dan 1100 waarnemingen binnen (inclusief de Slechtvalk-ZH waarnemingen) en daarvoor wil ik de volgende personen weer hartelijk bedanken:
22 juni 2022: Vlak naast bouwactiviteiten ! Toch 2 jongen uitgevlogen
Agnes Boer, André De Baerdemaeker, Arend de Looff, Bart Vastenhouw, Bob Baijens, Cees Mesker, Chris van Rijswijk, Daniel de Jong, Dhr Den Hoed, Dik van Houwelingen, Dirk Goudswaard, Eline (Vogelklas), Els Marijs, Han Benard, Henk Verbaas, Hugo Groeneveld, Jaap Schelling, Jacqueline Kok, Janus Verkerk, Joke Boerlage, Joop van den Berg, Joost van Wingerden, Karin van den Berg, Leen Overwater, Mariska vd /Vlugt, Merijn Loeve, Monique de Vrijer (Vogelklas), Nel, NestkastLive, Paul Groeneweg, Rick van Pelt, Rob Burgmans, Roel van Rijswijk, Ronald in't Veld, Ruud Polderman, Sander Elzerman, Wilson Westdijk, de mensen van de "Vogelklas Karel Schot" en de terreineigenaren.
