2005: Jonge slechtvalken !

Resultaten van de roofvogel inventarisatie 2005


Boven de kast, onder de 2 jongen 2005 is nu al een veel bewogen roofvogel jaar. Allerlei overwinterende, doortrekkende en pleisterende bijzonderheden zijn al weer te zien geweest: slechtvalken, wespendieven, rode wouwen, één zwarte wouw, vis- en zeearenden, een mannetje roodpootvalk en zelfs een steppekiekendief, de eerste waarneming voor de Hoeksche Waard !

Klapper van dit jaar, voor wat betreft de hier broedende roofvogels, is ongetwijfeld het eerste geslaagde broedgeval van de slechtvalk bij de Haringvlietbrug. Op 20 en 24 mei werd al waargenomen dat een slechtvalk met prooi de kast in ging, iets wat de Engelsen zo mooi een “Telltale sign” noemen. En ja hoor, op 30 mei werd er voor het eerst beide ouders met een jong gezien. Later zou er nog een 2e jonge valk worden gespot (zie foto’s hiernaast).

Het paartje slechtvalken dat we van de winter in de gaten hielden in de Polder Nieuw Bonaventura bleek uiteindelijk toch een overwinterend paar te zijn dat half april weer vertrok naar hun noordelijker gelegen broedplek.


De torenvalken deden het in termen van actieve paartjes zeker niet slecht: voor het eerst sinds jaren waren er weer meer paartjes die een broedpoging waagden. De vogelklas Karel Schot vroeg ons dit seizoen pleegouders te regelen voor 4 jonge torenvalken. Op basis van de leeftijd van hun eigen jongen kwamen 3 stellen in aanmerking. Daarvan viel er één af omdat hun eigen 3 jongen aan de magere kant waren. Beide overgebleven stellen kregen ieder 2 van de 4 jongen. In beide gevallen lijkt het perfect verlopen te zijn.


Er was ook nog een broedgeval van torenvalk op een bijzonder leuke plaats: in het oude gemaal aan de Molendijk in Puttershoek in een holte in de muur. Daar heb ik een aantal uren zitten waarnemen (foto's) en was ik getuige van iets merkwaardigs: Toen één van de jongen uitgevlogen was kreeg hij heimwee: terug omhoog vliegen leek hem niets, dus klom hij met zijn poten langs de muur omhoog, ook nog wat klapperend met de vleugels !

Moe ? Nou, dan ga je gewoon even in de parkeerstand aan de muur hangen en rust je wat uit !

Jonge torenvalk probeert de nestholte weer te bereiken (is inderdaad gelukt)


De buizerd had voor het eerst een relatief groot aantal nesten (7 stuks) met 3 jongen, er stonden echter genoeg nesten tegenover met minder jongen zodat het gemiddelde aantal jongen per geslaagd nest nog maar uitkwam op 2,1. Nauwelijks beter dan vorig jaar dus. In de polder Nieuw Bonaventura heeft een paartje buizerd een serieuze poging gedaan om op een oud nest in een hoogspanningsmast een gezin te stichten, dit is helaas mislukt, waarschijnlijk gewoon omdat ze nogal erg schuw waren. Het feit dat de hoogspanningsmasten werden geschilderd zal niet hebben geholpen, maar was volgens mij niet de oorzaak. Helaas is het toen al verlaten nest is in ieder geval door de schilders verwijderd.
Nabij de Barendrechtse Brug troffen we bij een nestinspectie één jong (ongeveer 1 week oud) dat er erg slecht uitzag, beide ogen leken zwaar aangetast, en we gaven hem weinig kans. Groot was de verbazing dat precies op tijd een takkeling 3 bomen verderop zat, gezond en wel ! (maar misschien wel aan één oog blind).


De havik hield zich redelijk verborgen, de 3 nesten waar het aantal jongen bekend was hadden allen 2 jongen.

Ook de sperwer verstopte zich goed, van een aantal bekende territoria konden de nesten niet worden vastgesteld. Wel vonden we nabij StrijenSas tijdens het ringen van een buizerd bijna “en passant” een nieuw sperwer territorium.

Helaas konden we de 2e helft van het seizoen niet zo veel tijd in het veld doorbrengen als we hadden gewild. Hierdoor zijn de resultaten van ‘latere soorten’, sperwer en boomvalk, mogelijk vertekend. De bruine kiek is helaas, meer nog dan in vorige jaren, onderbelicht gebleven en moet als niet onderzocht worden beschouwd (nog vrijwilligers ?). De algemene indruk is dat er minder kieken zijn gezien maar er zijn wel jonge vogels waargenomen.

Zowel Janus als Menno namen langs de Oudendijk tekenen waar van een succesvol boomvalk paartje. Een ander paar nabij de Reedijk had 2 jongen maar dit broedsel mislukte helaas, mogelijk door het slechte weer.


Dierenambulance brengt buizerd Terugmeldingen van geringde vogels leveren vaak gemengde gevoelens op, immers de meldingen betreffen vaak dode vogels. Maar lang niet altijd hoeft er een negatieve bijklank aan te zitten. Soms vangt een ringer een buizerd of vangt een buizerd zichzelf (in kassen van een tuinder) en wordt hij gezond weer losgelaten !

Op 18 september haalde de dierenambulance 2 buizerds op die ziek, zwak en misselijk op de grond zaten in een bosje nabij de Suikerfabriek. Bij de dierenarts bleek eentje er zo slecht aan toe dat ze hem in hebben laten slapen. De andere heeft een shot antibiotica gekregen en was de dag daarna weer zoveel opgeknapt dat hij is vrijgelaten. Ze hebben mogelijk van een dode watervogels gegeten die besmet was met botulisme.

Het leuke is dat deze buizerd ring 6.055.369 droeg:

Door ons zelf geringd in 2002, in de Hoeksche Waard slechts 5,2 Km verderop !

Sommige jonge buizerds stichten dus vlak bij hun ouderlijk huis een nieuw territorium.

(Naschrift: deze buizerd is in ieder geval t/m 29 oktober 2005 nog in goede gezondheid gezien, en lijkt dit avontuur dus goed te hebben overleefd !)


De cijfers voor 2005

Er zijn in de oostelijke helft van de Hoeksche Waard 81 territoria geteld.

2005 Actieve Territoria Succesvolle Paren Mislukt Aantal Jongen Gem. Aantal Jongen
Buizerd 38 19 5 40 2,1
Havik 7 3 1 6 2,0
Sperwer 12 7 2 19 2,7
Boomvalk 4 1 ? 1    
Torenvalk 19 12 7 40 3,3
Slechtvalk 1 1   2  
Totaal 81 42 16 107 -

Buizerd en Havik: inclusief 1 paar op de Ventjagersplaten.
Slechtvalk: het paar bij de Haringvlietbrug/Ventjagersplaten (maar ja, het staat zo leuk).

Ter vergelijking het vorige jaar:

2004 Actieve Territoria Succesvolle Paren Mislukt Aantal Jongen Gem. Aantal Jongen
Buizerd 37 20 6 40 2,0
Havik 9 4 3 8 2,0
Sperwer 13 8 3 31 3,9
Boomvalk 4 3   6  
Bruine Kiek 19     3  
Torenvalk 16 14 1 56 4,0
Slechtvalk 1   1    
Totaal 98 49 13 144 -

Hierbij wil ik de volgende personen hartelijk bedanken voor hun hulp: Ronald in’t Veld, Arjan en Jaap-Jan Leeuwenburgh, Els Marijs, Han Benard, Dick van Houwelingen, Janus Verkerk, Norman van Swelm, Gerard Ouweneel, Henk Visser, de dierenambulance en uiteraard de terreineigenaren.