2008: Weer die torenvalken...

Resultaten van de roofvogel inventarisatie 2008


Ondanks dat ook dit jaar de bruine kiekendieven door gebrek aan mankracht (m/v) helaas weer niet systematisch zijn onderzocht is er wel degelijk iets te melden: op 14 september zagen Menno Korbijn en Peter de Barse tijdens een trekvogeltelling een gezenderde bruine kiek langs vliegen. Het beest bleek afkomstig uit een Zweeds project en minstens zo bijzonder: ze (het was een vrouwtje) leverde al voor het vierde jaar een schat aan informatie met het miniatuur zendertje op haar rug.
Gerard Ouweneel schreef er het volgende artikel over.

Overall was 2008 een seizoen met iets méér broedpogingen (voornamelijk torenvalken) maar met minder jongen per succesvol nest. In het totaal zijn minder jongen voort zijn gebracht ondanks dat er meer succesvolle nesten waren. Voor deze beschouwing is er alleen naar de bevindingen van Oost Hoeksche Waard gekeken omdat daar de onderzoeksinspanning redelijk constant is. In West zijn er veel meer nesten gemonitord dan vorig jaar en daardoor laten de getallen zich niet zo makkelijk vergelijken.

Voor de buizerds was het min of meer "business as usual": 1,8 jong per succesvol nest is wel minder dan vorig jaar maar zeker geen drama. Door het hoge aantal geslaagde broedsels kwamen er toch behoorlijk wat jongen uit de "buizerdbroedmachine van de Hoeksche Waard".

jonge buizerd op kraaienest in hoogspanningsmast, Lange dam, 9 juni 2008

Dit jaar deed er weer een buizerd een broedpoging op een kraaiennest in een hoogspanningsmast en weer ging het niet goed. Tijdens de inspectie van het nest bleek het enige jong verstrikt te zitten in draad dat in het nest verwerkt zat (iets wat kraaien vaak doen), uiteraard is het beestje losgemaakt. Het jong is ruim een week later, toen 23 dagen oud, nog gezien en dus was er goede hoop dat het goed zou gaan maar daarna is het jong helaas niet meer gezien.

Veel alarmerender is dat een buizerdnest in de buurt van de Kiltunnel ineens compleet verdwenen was ! Op zich valt er wel eens vaker een nest uit een boom, maar in dit geval had het in de afgelopen tijd nauwelijks gewaaid en, heel verdacht, onder de boom lag geen enkel restje takken of iets dergelijks ! Alsof het nest eruit geschud was (het was een dunne els) en vervolgens het bewijsmateriaal was opgeruimd ! Een nabij gelegen nest van vorig jaar had klaarblijkelijk dezelfde behandeling ondergaan !
Het geheel deed sterk aan opzet (roofvogelvervolging) denken.

recent uitgevlogen havik de donsresten zijn nog zichtbaar, 6 juli 2008

In tegenstelling tot de buizerd is de torenvalk duidelijk onze meest dynamische soort. Door de vele nieuwe torenvalken van vorig jaar (torenvalken zijn al na één jaar geslachtsrijp) en de in het voorjaar nog goede muizenstand besloten ongekend veel torenvalkpaartjes om te gaan broeden. Waarschijnlijk is later in het seizoen de muizenstand ineengestort want het bleek echte torenvalk-crisis: veel mislukte nesten en veel uitval van jongen !
Het meest overtuigende bewijs vonden we in een torenvalkkast nabij Klaaswaal waar behalve 4 magere jongen ook een vers dood maar aangevreten jong van 15 dagen oud lag. Als er al jongen uitvallen dan is dat meestal in een eerder stadium.

De havik deed het met maar één verloren jong en geen enkel mislukt nest heel redelijk. Één jonge havik gedroeg zich helemaal voorbeeldig door nog geen 10 meter bij mij vandaan in een boom te gaan zitten ! Het jong was zo recent uitgevlogen dat de donsresten nog op z'n veren zaten.

De sperwer gegevens zijn niet zo goed te vergelijken met vorige jaren omdat er dit jaar aanzienlijk meer veldtijd in is gestopt en er meer nestinspecties zijn uitgevoerd. Als een sperwernest alleen vanaf de grond wordt bekeken is de kans op ondertelling van de jongen erg groot. Dit geld eigenlijk voor alle soorten maar zeker bij sperwers omdat die relatief veel jongen hebben en er dus makkelijker ééntje over het hoofd wordt gezien. Gemiddeld 4,1 jongen per geslaagd nest is absoluut een nette score.

De boomvalk had het ook dit jaar weer moeilijk door het slechte weer. In de voor boomvalken kritieke tijd waren er een aantal dagen waarop het vrijwel de gehele dag stevig regende. Van de 3 territoria waar een broedpoging is vastgesteld zijn er gelukkig toch nog 2 broedpogingen gelukt. Beide hadden 2 jongen.

En last but not least: de slechtvalk broedde ook dit jaar weer in de kast bovenin de hoogspanningsmast bij de Haringvlietbrug. Dit jaar had het paartje maar liefst 4 jongen ! Ronald in't Veld, van wie verreweg de meeste waarnemingen van dit nest afkomstig zijn, zag op 1 juni 3 jongen én de 2 ouders in één telescoopbeeld. Op 5 juni zag hij voor het eerst de 4 jongen én de 2 ouders tegelijk in de mast zitten.

Meer foto's van 2008


De cijfers voor 2008:

Van niet alle nesten is precies bekend of ze zijn geslaagd of mislukt. Daardoor is het mogelijk dat er bijvoorbeeld 10 broedpogingen zijn met 5 geslaagde en 2 mislukte pogingen. Van de overige 3 broedpogingen is dus niet (met zekerheid) bekend hoe het is afgelopen.

Oost 2008 (2007 tussen haakjes)	Actieve Territoria	Succesvolle Paren	Mislukt	Aantal Jongen	Gem. Aantal Jongen
Buizerd	48 (47)	32 (26)	7 (6)	59 (55)	1,8 (2,1)
Havik	6 (6)	6 (3)	- (-)	13 (7)	2,2 (2,3)
Sperwer	9 (6)	7 (4)	- (1)	29 (12)	4,1 (3,0)
Boomvalk	6 (5)	2 (2)	1 (3)	4 (4)	2,0 (2,0)
Torenvalk	26 (21)	17 (19)	8 (2)	47 (86)	2,9 (4,5)
Slechtvalk	1 (1)	1 (1)	- (-)	4 (2)	4 (2)
Totaal	97 (87)	65 (55)	16 (13)	156 (166)	-

West 2008 (2007 tussen haakjes)	Actieve Territoria	Succesvolle Paren	Mislukt	Aantal Jongen	Gem. Aantal Jongen
Buizerd	17 (9)	6 (5)	1 (-)	15 (8)	1,9 (1,6)
Havik	4 (1)	3 (-)	- (-)	8 (-)	2,0 (-)
Sperwer	6 (2)	4 (2)	2 (-)	9 (7)	2,2 (3,5)
Torenvalk	13 (1)	13 (1)	- (-)	42 (5)	3,2 (-)
Totaal	40 (14)	26 (8)	3 (-)	74 (15)	-

Hierbij wil ik de volgende personen hartelijk bedanken voor hun hulp:
Peter de Barse, Martin Benard, Joop v/d Berg, Rob Burgmans, Anton Giljan(NM), Frank van Gessele, Bertus v/d Graaf(E-ON), Ad Groeneveld, Michel Hitzerd, Dick van Houwelingen, Gert Huyzers, Pleun Klein, Jacqueline Kok, Menno Korbijn, Arjan & Leone Leeuwenburgh, Jaap-Jan Leeuwenburgh, Arie en Leen vd Linden, Els Marijs, Gerard Ouweneel, Eduard Reuver(NM), Teun Schoemaker, Freek Sturrus, Ronald in't Veld(SBB), Nico van Wijngaarden(E-ON), Janus Verkerk, de dierenambulance, Vogelklas Karel Schot en de terreineigenaren.